Participatiewet & Levensmissie

Ik ga er vanuit dat ieder mens een levensmissie heeft, een hoger doel dat hij als ziel bepaald heeft voor dit leven. Een mens is er in alle opzichten bij gebaat deze levensmissie te ontdekken en te manifesteren. Je levensmissie is je bijdrage aan de wereld. Elke levensmissie heeft iets goeds aan de wereld bij te dragen, en zo is de samenleving er ook bij gebaat. Dit brengt het meeste geluk, voldoening en als het een beetje meezit, overvloed.

Nu is het wel zo in de huidige maatschappij dat die overvloed met de ene missie wat praktischer is als de andere. Als je als missie hebt om een technisch hoogstandje te ontwikkelen, wat zich bv kan uiten in de ontwikkeling van een chip voor in een mobiele telefoon, of een concept voor de machine om die chip te maken, dan liggen de goed betaalde banen zowat voor het oprapen. Het wordt iets anders met missie als kunstenaar, singer-songwriter, stervensbegeleider of healer. Daar zijn sowieso al geen banen in, dus zijn er ook de nodige ondernemersvaardigheden noodzakelijk als je er je inkomen mee wil verdienen.

Bestaansrecht is een fundamenteel recht van de mens. We hebben dan ook een financieel vangnet voor mensen die niet in hun eigen inkomen kunnen voorzien: de participatiewet oftwel de bijstand. Op zich is het heel fijn dat je als mens wordt ‘bijgestaan’ in je bestaan. Als je hier een beroep op doet ben je echter wel verplicht algemeen geaccepteerde betaalde arbeid te zoeken en te accepteren zodat je dit vangnet weer zo snel mogelijk kunt verlaten. Tot dit tijd is er de verplichting bij te dragen via een onbetaalde arbeid, de zogenaamde tegenprestatie oftewel verplicht vrijwilligerswerk, een mooie ‘contradictio interminis’.

Wat me hierbij tegenstaat is dat hier niet per definitie rekening gehouden wordt met wat bij de persoon in kwestie past. Wettelijk gezien wordt al het betaald werk als ‘passend’ gezien, tenzij er gezondheidsredenen zijn waardoor het fysiek onmogelijk is. Nu is het wel zo dat - afhankelijk van de ambtenaar die je tegenover je hebt - vaak wel gekeken wordt naar wat bij de persoon past. Voor welwillende consulenten is het schipperen met gezond verstand, inlevingsvermogen en hoe dat vervolgens in het ‘systeem’ te verantwoorden. Maar ik spreek ook weleens mensen die zich door het systeem gegijzeld voelen. Ze mogen geen geld verdienen als ondernemer, alles moet gericht zijn op het vinden van betaald werk. Als dat niet bestaat in de richting van je levensmissie, en je hebt niet de benodigde ondernemerskwaliteiten, dan heb je wel een bestaansrecht probleem.

Fundamenteel systeem probleem

Het is niet de schuld van de werkloze medemens zelf dat deze geen baan heeft. We mogen onder ogen gaan zien dat er gewoonweg niet voor iedereen betaald werk is. De landelijke politiek, gemeentes - en ook Jinek en haar gasten - kunnen wel willen dat iedereen aan betaald werk komt, maar dat werk is er niet voor iedereen.

Als we dat als samenleving kunnen accepteren kunnen we andere keuzes gaan maken in de balans van verdeling van werk en inkomen. Misschien is er voor iedereen betaald werk als we werkweek van 20 uur gangbaar maken en zo het werk beter verdelen.  Invoering van het basisinkomen zou veel ruimte geven en een hoop stress besparen. Het zou perspectief geven aan de manifestatie van levensmissies die nu nog onuitgevoerd blijven. Maar dit vraagt nog wat geduld, de samenleving is er nog niet aan toe.

Maar er zijn wel positieve ontwikkelingen en initiatieven, zoals:

- Parttime ondernemen vanuit de bijstand

Het wordt nu steeds gangbaarder om te starten met een onderneming waarbij de bijstand als aanvullende uitkering blijft. Die mogelijkheid was er al wel, maar werd slechts sporadisch toegepast. Nu wordt het gangbaar beleid. Dit gaat voor veel mensen en hun missies perspectief geven. Ik heb hier onlangs een goed gesprek over gehad in de gemeente Helmond, waar men al ver is met het inregelen hiervan. Met de mogelijkheid van parttime ondernemen worden daar weer gestimuleerd om in beweging te komen. Dit resulteert niet altijd direct in een onderneming, maar alleen al de mogelijkheid en wat stimulans om weer in beweging te komen leidt voor sommigen tot verrassend positieve resultaten. Meer informatie vind je hier:www.divosa.nl/publicaties/werkwijzer-aan-de-slag-met-parttime-ondernemen

- Scharrelondernemers: De vrije uitloop

In Breda loopt al sinds 2015 het project ‘De vrije uitloop’, dat parttime ondernemen met een uitkering mogelijk maakt door een sociale coöperatie - www.ondernemenmeteenuitkering.nl

- Experimenten met regelvrije bijstand

Laten we deze ontwikkelingen en initiatieven doorzetten zodat mensen de ruimte krijgen om zich op hun levensmissie te richten en hun talenten te ontwikkelen.