Veel mensen kampen met een depressie. Dit is best een moeilijk te bespreken onderwerp waardoor mensen hier vaak
alleen mee worstelen. Ook voor de directe naasten - als partner, als ouder, als kind en als vriend maar ook als
collega of leidinggevende - is het niet makkelijk te volgen. Voor mensen die zelf geen depressie meegemaakt hebben
is het nauwelijks te begrijpen.
In deze lezing wil ik aan de hand van mijn eigen ervaringen een depressie bespreken. Ik zie een depressie als een
transformatieproces, en ervaar dat als een behulpzaam perspectief.
Er zijn wel dingen die je kunt doen om dit proces te bevorderen zodat je sneller en sterker uit je depressie
kunt komen. Ook de betrokkenen wil ik wat handvaten geven om hier mee om te gaan.
* * *
Dit is een blog over depressie met verschillende invalshoeken. Zelf heb ik vijf keer voor langere periode
(half tot anderhalf jaar) een depressie gehad en daarmee kan ik schrijven vanuit ervaring. Ik loop hier over het
algemeen niet mee te koop maar vind het toch belangrijk mijn ervaring en opgedane kennis hierover te delen. In een
depressie kun je jezelf veroordelen en denken dat je de enige bent die hier last van heeft. Een depressie kan
echter iedereen overkomen en gelukkig is er altijd weer uit te komen.
Wat is een depressie
Je kunt spreken van een depressie als je je langere tijd - meer dan een maand - last hebt van somberheid. Dit
kan gepaard gaan met een laag gevoel van eigenwaarde, weinig behoefte aan mensen om je heen, en gebrek aan zin in
dingen waar je normaal wel enthousiast over bent. Bij mij uitte het zich o.a. in:
Veel afleiding zoeken zoals TV, Facebook (alleen kijken, niets posten) en kruiswoordpuzzels
Zelfveroordeling
Veel alleen willen zijn
Initiatief om iets af te spreken lag bijna altijd bij de ander
Er tegenop zien om bekenden tegen te komen die dan zullen vragen hoe het met mij gaat
Een grote drempel ervaren om hulp te vragen
In onderstaand filmpje wordt een depressie goed uitgelegd met wat zinvolle tips
I had a black dog, his name was depression
Oorzaak De oorzaak is onduidelijk, maar vaak zijn er wel zaken aan te wijzen, zoals een verkeerde
loopbaankeuze of anderszins vastlopen op je werk, relatieproblemen, verlies van een geliefde, eenzaamheid,
financiele problemen of slecht toekomstperspectief. Je kunt depressief worden als je bepaalde dingen niet meer
wilt voelen. En als je de gevoelens van verdriet of boosheid onderdrukt, onderdruk je ook gevoelens als
blijheid. Je enthousiasme verdwijnt en apathie blijft over.
Vanuit de psychiatrie wordt er gesproken over een chemische onbalans in de hersenen, betreffende de stoffen
serotonine en dopamine. Dit is echter nooit bewezen en blijkt eerder onjuist te zijn. In 1983 kwam het National
Institute of Mental Health al tot de conclusie dat er geen bewijs is dat er iets mis is met de serotonine
huishouding van depressieve patiënten. De serotoninetheorie heeft geen wetenschappelijke basis, het is slechts een
hypothese waarvan de juistheid nooit is aangetoond.
Bipolaire stoornis / manisch depressief
Een depressie kan ook onderdeel zijn van een bipolaire stoornis waarin een depressie en
een manische episode zich kunnen afwisselen. Ook hiervan is de oorzaak onduidelijk. Het is wel interessant hoe je
je uiterlijke omstandigheden verschillend kunt ervaren tijdens een depressie en een manische episode. Hetzelfde
thema kun je in een depressie als heel groot probleem zien en in een manie als geen enkel probleem. Een manische
depressie vraagt wel om een andere behandeling dan een depressie en dan kan ook een signaleringsplan van belang
zijn. Het is de betreffende persoon zelf namelijk niet altijd even duidelijk wanneer er sprake is van een manische
episode. Die kan namelijk - in tegenstelling tot de depressie - best prettig zijn.
Wat kun je zelf aan een depressie doen
Je kunt veel zelf doen als je
een depressie hebt. Het is echter de uitdaging om er de motivatie voor op te brengen.
1. Beweging
Beweging blijkt altijd wel een positief effect te hebben. Het gaat hier zeker niet om presteren, maar gewoon
wandelen in de natuur doet je al goed. En van een wandelingetje ben je niet van je depressie af, maar als je in de
maanden die een depressie duurt dit op de meeste dagen kunt doen, maakt het wel een groot verschil. Dit is te
verklaren doordat het lichaam bij beweging endorfines aanmaakt, het 'gelukshormoon'.
2. Voeding Advies hierover zul je slechts van weinig artsen krijgen. Maar wat voor mij
duidelijk geholpen heeft is het toevoegen van omega 3-6-9 vetzuren. Hennepolie en lijnzaadolie bevatten de vetzuren
en ook nog in een gewenst verhouding. Voeg daarom deze toe aan je eten. Het eten van een schaaltje kwark als
ontbijt leent zich daar goed voor.
3. Acceptatie
Mag de depressie er zijn? Alles waar je weerstand tegen hebt heeft de neiging om te blijven. Je doet het er het
beste aan de depressie te omarmen. Hij is er niet voor niets, hij heeft je iets te vertellen. Iets mag er anders in
je leven en verandering is het beste mogelijk vanuit acceptatie van wat er nu is.
4. Sociale omgeving
Het is belangrijk om mensen in je omgeving te hebben die je accepteren, ook met depressie. De bekende 'schop onder
je kont' helpt namelijk niet, of werkt zelf averechts. Je kunt je niet uit een depressie forceren. Wat mij enorm
geholpen heeft is dat ik altijd wel een of meerdere mensen had die mij met m'n depressie nog steeds konden
waarderen, die er in ieder geval geen oordeel over hadden, mensen die het wel vervelend voor mij vonden maar
waarvoor het eigenlijk niet uitmaakte dat ik die depressie had.
5. Zorg voor je lichaam Het is goed om je te laten masseren of bijvoorbeeld een Holistic
Pulsing behandeling of een Soundhealing te ondergaan. Ook dit heeft mij echt geholpen. Het helpt om eens goed te
ontspannen waardoor er dingen kunnen transformeren.Yoga is sowieso goed voor je lichaam en geest. Ook bewust
ademenen is aan te bevelen.
6. Muziek
Wat mij altijd helpt is muziek, zowel luisteren als het maken van muziek. Luisteren geeft herkenning en het maken
geeft expressie. Het kan je in contact brengen met je gevoel wat tijdens een depressie sowieso wat lastiger is,
maar wel noodzakelijk om te transformeren.
Hulp vragen
Als de depressie langer aanhoudt is het verstandig om hulp te gaan zoeken. Soms - zoals in mijn geval - heb je
echter al hulp nodig om hulp te zoeken. Een bezoek aan de huisarts ligt wel voor de hand. Deze kan je echter zelden
helpen maar kan je wel doorverwijzen naar een psycholoog of therapeut. Maar hij kan je ook antidepressiva
voorschrijven. Normaal gesproken krijg je zelf de keuze.
Antidepressiva Met de antidepressiva moet je wel oppassen. Het klinkt van de ene kant
misschien wel aantrekkelijk: neem dagelijks een pilletje en je voelt je weer beter. Het is echter lang niet zeker
dat dit daadwerkelijk werkt en het heeft ook diverse vervelende bijwerkingen. Ik vind dat antidepressiva veel te
snel en te makkelijk worden voorgeschreven. Doorgaans al na een gesprek van 10 minuten met de huisarts. Hier ligt
een al een bijna 100 jaar durende marketing campagne van de farmaceutische industrie aan ten grondslag.
Ik heb ze zelf zo'n 14 jaar geleden- zwaar tegen m'n gevoel in - twee maal gebruikt bij m'n eerste twee
depressies, op advies van huisarts. Ik heb niet het idee dat ze iets geholpen hebben, en zodra ik me dan toch weer
wat beter voelde heb ik ze zo snel mogelijk weer afgebouwd. Hebben ze dan toch geholpen? Volgens mij niet, in ieder
geval heb ik bij m'n laatste 2 depressies ze niet gebruikt en ben ik er ook uit gekomen. Maar toen wel met het
gevoel dat de depressie me iets opgeleverd had, er had een transformatie plaatsgevonden.
Antidepressiva zijn enigszins effectief bij zware depressies, maar niet bij lichte of milde depressies. Het
gebruik van antidepressiva is in ieder geval niet wetenschappelijk onderbouwd en het onderzoek naar de effecten
wordt vaak onder dubieuze omstandigheden uitgevoerd. Er zijn bijvoorbeeld maar 2 studies nodig om een middel
goedgekeurd te krijgen. Je mag dus bij wijze van spreken 10 onderzoeken doen en als er dan 2 tussen zitten die
positief zijn is dat voldoende. Naar de overige onderzoeken wordt dan niet meer gekeken. Daarbij is het aantal
deelnemers ook niet zo van belang. Wat je dan ziet gebeuren is dat er bijvoorbeeld 3 onderzoeken gedaan zijn, 1 met
10 proefpersonen, 1 met 15 proefpersonen en 1 met 1000 personen. Als dan de eerste 2 positief resultaat leveren,
dan kan men zeggen dat het aangetoond is in 2 van de 3 onderzoeken, waarbij men dan strikt genomen niet liegt.
Maar er wordt ook onderzoek vervalst om maar voor de farmaceutische industrie gewenste
resultaten op te leveren. Van de onderzoeken die fatsoenlijk zijn uitgevoerd blijkt dat antidepressiva niet
significant meer doen dan een placebo effect bij lichte en milde depressies. De mensen in het orgaan dat
medicijnen goedkeurt zoals de U.S. Food and Drug Administration (FDA) hebben over het algemeen zelf financiële
belangen in de farmaceutische industrie. Dat geldt ook voor de Nederlandse Gezondheidsraad.
Minder ernstig maar wel vervelend is zijn de effecten op je sexuele gevoelens: "Tijdelijke seksuele stoornissen,
zoals minder zin in vrijen, moeilijke erectie en een vertraagde zaadlozing". Als je al depressief bent dan wordt
het hier dus niet beter van.
Debat over de bijwerkingen van antidepressiva
Argos - Psychiatrisch onderzoekers ontmaskerd - Het antidepressiva schandaal
Verder kunnen antidepressiva een eerder genoemdebipolaire stoornis veroorzaken. Je kunt
met antidepressiva doorschieten in een manie.
Psycholoog
Ik heb 2 maal een psycholoog geraadpleegd en daar was ik best tevreden over. Het is belangrijk dat er een gevoel
van vertrouwen is. Gesprekken helpen om weer een beter perspectief te krijgen. Vaak wordt er echter slechts 45
minuten voor een gesprek genomen en dat is te kort om de diepte in te kunnen gaan en op zoek te gaan naar oorzaken.
Gesprekken met een goede vriend of vriendin met enig verstand van zaken en empathie kunnen minstens net zo zinvol
zijn is mijn ervaring. Bij psychotherapie wordt er wel wat meer tijd genomen om de diepte in te gaan.
Depressie als transformatieproces, een spirituele depressie
Het meest behulpzame perspectief op een depressie is de depressie te zien als transformatieproces. Dit betekent
overgave, acceptatie en vooral niet onderdrukken maar doorleven. Het is inherent aan een zware depressie dat je het
idee hebt dat je er nooit meer uit komt. En toch blijkt iedere keer weer dat je er wel uit komt. En als je de
depressie doorleefd hebt, dan kom je er sterker uit.
Tot slot
Als je last heb van een depressie, probeer het te accepteren, ga of blijf in beweging, let op je voeding - voeg
omega 3-6-9 vetzuren toe, omring je met mensen die je kunnen steunen en zorg goed voor je lichaam. Antidepressiva
kan ik alleen maar afraden (tenzij er sprake is van angststoornissen, paniekaanvallen, of een hele zware depressie,
daar kunnen ze wel voor helpen). Als de depressie langer dan 1 à 2 maanden aanhoudt, zoek dan hulp bij de huisarts
en eventueel een psycholoog. Mijn ervaring is dat je er altijd weer rijker uitkomt.
In de 10 jaar dat ik nu als coach actief ben heb ik diverse mensen met depressies en manische depressies voorbij
zien komen. Mijn eigen ervaring hiermee was essentieel om deze mensen goed te kunnen begeleiden. En dat heeft het
mij in ieder geval gebracht.